Bác sĩ Hoàng Xuân Chỉnh

TỪ ĐIỂN NHÂN DANH, ĐỊA DANH &
TÁC PHẨM VĂN HỌC NGHỆ THUẬT
TRUNG QUỐC

với 2 phiên âm Pin-Yin và Wade-Giles

Đây là lần đầu tiên chúng ta có một cuốn từ điển bằng tiếng Việt tập hợp những tên đất, tên người Trung Quốc, với những thông tin tối thiểu về mỗi địa danh hay nhân vật. Nhân danh không chỉ liên quan tới những nhân vật lịch sử, mà có cả những nhân vật tiểu thuyết, từ Đông Chu liệt quốc, Tam quốc chí, Thuỷ Hử... cho đến Tiếu ngạo giang hồ. Các diễn viên điện ảnh cũng có mặt khá đông đảo, kể cả những ngôi sao của các phim bộ (nhưng lạ là các đạo diễn lại vắng mặt, kể cả những Trương Nghệ Mưu và Trần Khải Ca). Như vậy là cuốn từ điển này đáp ứng nhu cầu của những ai quan tâm tới lịch sử và văn hoá Trung Quốc, dù chỉ dưới dạng phim bộ lịch sử và phim chưởng.

Một ưu điểm nữa, là nó giúp cho những ai đọc sách báo Âu-Tây, gặp nhân danh, địa danh viết theo lối pinyin (phanh âm) hay quy ước Wade-Giles, tìm ra phiên âm Hán Việt quen thuộc. Lãnh đạo Trung Quốc ngày nay, Wen Jiabao, hay ngày xưa, Cao Cao, "tên" là gì ? không phải ai trong chúng ta cũng nhận ngay ra Ôn Gia Bảo và Tào Tháo. Một thí dụ nữa, dễ thuyết phục hơn : đố các bạn biết Lu Xun là ai ? Phần đông bạn đọc Diễn Đàn chắc cũng, như tôi, trả lời ngay : Lỗ Tấn, thâm tâm chan chứa tự hào. Trả lời như vậy không sai. Nhưng mới đúng 1/3 thôi. Vì Lu Xun còn là Lục Tốn, danh tướng Ngô thời Tam Quốc (thế kỉ 3), và Lư Tuần, thời Đông Tấn (thế kỉ 5), từng tự xưng Bình Nam tướng quân, chiếm lĩnh Quảng Châu trước khi đào tẩu (và tự vận) ở Giao Châu...

Từ điển nhân danh & địa danh... là công trình của bác sĩ Hoàng Xuân Chỉnh năm nay vừa tròn 80 tuổi. Đây là ấn bản lần thứ nhì, có hiệu đính. Tất nhiên, như mọi công trình quy mô như vậy, nó không thể không thiếu sót. Tò mò tra vần L (để tìm chữ Lu Xun như nói trên), tôi rơi vào Li Yu : cũng có 4 nhân vật trùng tên (pinyin), nhưng tôi muốn nói tới Lý Ngư (trang 720), văn học gia, kịch tác gia thế kỉ 17. Tác giả kể khá nhiều vở kịch, tiểu thuyết và sáng tác nổi tiếng của họ Lý : Lạp ông thập chủng khúc, Thập nhị lâu, Nhàn tình ngẫu kí, Vô thanh hý... Nhưng thật ngạc nhiên : không thấy kể tác phẩm nổi tiếng khắp thế giới của Lý Ngư là Nhục bồ đoàn.

Bạn đọc ở Pháp, muốn mua bộ từ điển này, với giá đặc biệt 65 €, có thể liên lạc qua địa chỉ email : khuong.quangdinh@club-internet.fr ; tại Mĩ và các nước khác (100 USD) : hoangxchinh@yahoo.com

Cuối cùng, xin mạnh dạn đề nghị với tác giả : sớm xuất bản tác phẩm này dưới dạng CD, và ngay khi có thể, công bố trên mạng internet. Ai không mua được, trong khi chờ đợi, đành ngậm ngùi thủ sẵn một bộ Hán-Việt từ điển và gọi Google.

Kiến Văn