Tên đường thú vị

Lang thang đó đây, tôi có tật đọc tên phố. Chẳng phải để nhớ. Để cảm thụ chút tâm tình của một thành phố.

Thường là địa danh, nhân danh, tên nghề ngiệp, cỏ cây, hoa lá, v.v.

Hè này trở lại Bordeaux. Cách đây mấy năm, lang thang với Nguyễn Quang Thân, bỗng thấy khắc trên mặt đường đá tên Montaigne ! Bordeaux và vùng Aquitaine tự hào là xứ sở của MMM, Montaigne, Montesquieu, Mauriac.

Riêng tôi, nghe tên Aquitaine lại nhớ bà công tước Éléanor d'Aquitaine và một bài thơ của Gérard de Nerval¹.

Lần này, bắt gặp một tên đường độc đáo, thú vị : Rue de L'Esprit des Lois² ! Quả là vinh dự cho Montesquieu, Aquitaine, Bordeaux và cả nước Pháp !

Sẽ có chăng một ngày thủ đô nước Việt Nam có một con đường mang tên Bình Ngô Đại Cáo ? Người đời đi qua sẽ hiểu liền : đây là xứ sở của một dân tộc có văn hoá.

Phan Huy Đường

1

El Desdichado

Je suis le ténébreux, - le veuf, - l'inconsolé,
Le prince d'Aquitaine à la tour abolie
Ma seule étoile est morte, - et mon luth constellé
Porte le soleil noir de la Mélancolie.

Dans la nuit du tombeau, toi qui m'as consolé,
Rends-moi le Pausilippe et la mer d'Italie,
La fleur qui plaisait tant à mon coeur désolé,
Et la treille où le pampre à la rose s'allie.

Suis-je Amour ou Phébus ? ... Lusignan ou Biron ?
Mon front est rouge encor du baiser de la reine ;
J'ai rêvé dans la grotte où nage la sirène...

Et j'ai deux fois vainqueur traversé l'Achéron ;
Modulant tout à tour sur la lyre d'Orphée
Les soupirs de la sainte et les cris de la fée.

Gérard de Nerval, Les Chimères (1854)

2

Tinh thần của Luật pháp, tác phẩm của Montesquieu, nền tảng chung của những thể chế dân chủ Tây Âu.