Nguyễn Thị Ấm và Đỗ Phước Tiến

Người đàn bà bán xôi và
anh con trai người “đại tá nguỵ”

H.D.

Với truyện ngắn Đảo của dân ngụ cư đăng số này và Giấc ngủ nơi trần thế (Diễn Đàn số 9), chúng tôi giới thiệu với bạn đọc hai cây bút mới xuất hiện trong nước: Đỗ Phước Tiến và Nguyễn Thị Ấm.

Dưới đây, xin cung cấp một vài thông tin về hai tác giả, dựa theo các báo Thanh niên và Văn học & Dư luận:

Nguyễn Thị Ấm vừa xuất bản tập truyện ngắn đầu tiên gây ngay được sự chú ý của công chúng, cũng như truyện ngắn Giấc ngủ nơi trần thế đã tạo ra xúc động trong khá đông bạn đọc Diễn Đàn. Quê ở Long An, hiện sống ở Hà Nội, ngày đi làm ở Viện khoa học, đêm bán xôi ở ngõ Cấm Chỉ (gần Cửa Nam, từ một hai năm nay đã trở thành một trong những phố-không-ngủ, hàng quán mở suốt đêm ngày), khi rảnh và hứng thì viết văn. Trong khi hàng trăm ngàn người Hà Nội vào Nam lập nghiệp thì cơ duyên nào đã đưa đẩy người phụ nữ Nam Bộ ngoài ba mươi tuổi này ra sống ở Hà Nội, và sống một cuộc đời độc đáo như vậy. Đúng là cơ duyên: Nguyễn Thị Ấm du học Liên Xô, tốt nghiệp xong, trở về nước thì chiếc máy bay không hiểu vì sự cố bất ngờ nào, lại hạ cánh xuống Nội Bài. Người quen duy nhất ở Hà Nội là một cô bạn học: Nguyễn Thị Ấm đến nhà cô để tá túc vài ngày. Vài ngày rung chuyển cuộc đời: gặp em trai của bạn, chị và anh yêu nhau, thành hôn. Không rõ Nguyễn Thị Ấm vào làng văn có đột ngột như chị gặp tình yêu. Một điều chắc chắn: những tác phẩm đầu tay của tác giả nữ này rõ ràng đã khẳng định thêm sự chuyển mình của văn học Việt Nam mà ta chứng kiến từ mấy năm nay.

Đỗ Phước Tiến, năm 1975, là một cậu học sinh tiểu học khoảng 10 tuổi, con út một đại tá quân đội Sài Gòn. Cha đi học tập, Tiến học chưa xong trung học thì phải lao vào đời với tất cả những gian truân và hẩm hiu mà ta có thể mường tượng phần nào. Làm thợ cơ khí ở Đà Nẵng (nơi anh ra đời và lớn lên), sáng tác truyện ngắn đầu tiên, gửi đăng tạp chí Đất Quảng. Rồi suốt bốn năm, trôi dạt vào đồng bằng sông Cửu Long, làm đủ thứ nghề: chở lúa mướn, bán lạc xoong, kéo xe ... Năm ngoái, cha anh ra khỏi trại cải tạo, anh trở về Đà Nẵng sống với cha. Từ sáng sớm đến khuya, dọn ăn tại một quán nhỏ và đi giao nước đá. Tiếp tục viết văn (Đỗ Phước Tiến vừa hoàn thành bản thảo một tập truyện ngắn, trong đó có truyện đăng số này), và quyết chí học cho xong trung học để đi xa hơn nữa.

Cùng với những thông tin này, chúng tôi được biết gần đây mỗi chiều anh lên cơn sốt, có thể bị nám phổi. Tất nhiên, Diễn Đàn sẵn sàng chuyển mọi sự giúp đỡ của bạn đọc về cho nhà văn trẻ này.

Về tài năng và tiềm năng của Đỗ Phước Tiến, bạn đọc có thể đoán định trực tiếp qua Đảo của dân ngụ cư. Một trong những độc giả đầu tiên của truyện này, Dương Thu Hương, thì cho rằng: “ Văn phong bình dị mà mặn mòi. Một không khí huyền ảo đan xen rất tự nhiên với hiện thực phàm trần (...). Sức hấp dẫn đầu tiên (của truyện này) là có nội dung truyền đạt, các nguồn sinh lực hay suy tư mà người viết muốn chuyển tải cho người đọc”.