ĐÍNH CHÍNH
và THỰC CHẤT VẤN ĐỀ

Ngày 10.11.2008, chúng tôi đã đăng lại toàn văn bài 5 nguy cơ, rủi ro và giải pháp, mà tạp chí Tia Sáng đã đưa lên mạng ngày 7.11.2008 rồi sau đó bóc đi. Trong khung đi kèm bài báo, chúng tôi đoán định : « Đây chắc chắn là kết quả một cú điện thoại hay SMS của bộ 4T » -- bộ 4T, như giới nhà báo trong nước quen gọi, là bộ Thông Tin Truyền Thông, mà mọi người đều biết vai trò của nó trong việc kềm kẹp báo chí (cách chức, thay thế tổng biên tập, phó biên tập, rút thẻ nhà báo, thường xuyên cấm đoán báo chí nói tới những "vấn đề nhạy cảm" -- như cái chết của nguyên thủ tướng Võ Văn Kiệt đã bị "om" 36 giờ -- bằng điện thoại, SMS, email hàng ngày, thay vì những cuộc họp "giao ban" hàng tuần như trước đây).

Tục ngữ Việt Nam có câu nước chảy chỗ trũng, căn cứ vào thực tiễn nặng nề ấy, chúng tôi đã suy luận rằng việc "bóc" bài báo nói trên là do lệnh "hốt cắt đục" của bộ 4T & ban Tuyên giáo. Đó là một ước đoán vội vã và sai -- nói theo "ngôn ngữ gỗ" của Việt Nam, là "chưa đúng". Theo những thông tin đáng tin cậy, việc "bóc" là quyết định của ban biên tập Tia Sáng. Nguyên nhân của quyết định này, theo chúng tôi biết, là : bài báo tóm tắt nội dung bản kiến nghị mà một số nhà khoa học, chuyên gia kinh tế và văn hoá đã gửi cho các nhà lãnh đạo chính quyền sau khi nghiên cứu dự án khai thác bauxit ở Tây Nguyên của Tập đoàn Than - Khoáng sản ; và theo tập quán ở Việt Nam, báo chí đợi hồi âm ban đầu của giới cầm quyền trước khi phản ánh. Đó là một tập tục có thể hiểu được, tuy chúng tôi không chia sẻ. Và nó không hạn chế việc phân tích thực chất dự án này, nhất là nó nguy hại về mọi mặt (kinh tế, môi sinh, xã hội, văn hoá), đe doạ sự tồn tại của Tây Nguyên. Nhưng cũng chính vì tầm quan trọng của vấn đề, nên sự thông tin lại càng cần chính xác và trung thực. Vì thế, Diễn Đàn xin cải chính câu viết trích ở trên và xin lỗi bạn đọc là đã gán thêm vào thành tích vốn đã quá nặng nề của Bộ thông tin truyền thông.

Còn lại thực chất vấn đề : chương trình "khai thác quặng bauxit, sản xuất alumin và luyện nhôm ở Tây Nguyên" không những nguy hại đến Tây Nguyên, tới cuộc sống của đồng bào thiếu số, tới khối đoàn kết dân tộc, mà, như chúng tôi đã viết, còn biểu lộ sức ép của nước ngoài và hàm chứa nguy cơ về an ninh quốc phòng.

Mọi người Việt Nam quan tâm tới vận mạng đất nước đều chờ đợi ở nhà cầm quyền sự cương quyết cấp thiết để ngăn chặn chương trình này. Và đòi hỏi được thông tin đầy đủ, minh bạch.

Diễn Đàn