SÔNG NƯỚC KÊNH RẠCH MIỀN TÂY

Bài và ảnh Võ Quang Yến

Thường nước ta được ví như người nông dân gánh hai thúng lúa : một thúng ngoài bắc có lưu vực sông Hồng màu mở đổ đầy, một thúng trong nam có châu thổ sông Cửu Long phì nhiêu phục vụ; đòn gánh là miền trung dài hẹp uyển chuyển theo dãy Trường Sơn. Vùng đồng bằng sông Cửu Long, còn gọi vùng đồng bằng Nam Bộ, rộng khoảng 4 vạn km2 ở cực nam lãnh thổ, dân số khoảng 17 triệu rưởi, có dáng một hình tam giác, đất liền phía bắc giáp Căm Pu Chia, biển ở hai phía tây nam và đông nam là vịnh Thái Lan và Biển Đông. Có hai phần trong đồng bằng Nam Bộ: Miền Đông lúc xưa gồm 13 tỉnh, sau nhiều lần thay đồi, nay còn 6 tỉnh (Lục tỉnh) Thành phố Hồ Chí Minh, Tây Ninh, Bình Dương, Bình Phước, Đồng Nai và Bà Rịa - Vũng Tàu ; Miền Tây, ngoài thành phố Cần Thơ trực thuộc chính phủ, gồm 12 tỉnh Long An, Tiền Giang, Bến Tre, Vĩnh Long, Trà Vinh, Hậu Giang, Sóc Trăng, Đồng Tháp, An Giang, Kiên Giang, Bạc Liêu, Cà Mau. Đồng bằng sông Cửu Long nguyên là phù sa trầm tích, với thời gian trở thành vùng đồng bằng thấp ngập nước. Khi mức nước biển hạ dần xuống vào cuối thời kỳ trầm tích Pleistocen (cách đây khoảng 12.000 năm), những phần đất lộ ra. Một mẫu than ở phần đất nầy được xác định có tuổi 8000 năm. Sau thời kỳ băng hà, mức nước biển dâng cao lanh chóng, những vật liệu trầm tích lắng đọng vào những chỗ trũng thấp của châu thổ. Những sinh vật biển như trai hàu được tìm ra và xác định trầm tích hình thành vào khoảng 5680 năm.

Xin xem bài đầy đủ với nhiều hình ảnh trong tập tin pdf đính kèm dưới đây